Salta al contenido principal

IMPACTOS DO CAMBIO CLIMÁTICO NOS CONCELLOS

2. Avaliación xeral dos impactos, vulnerabilidades e medidas de adaptación ao cambio climático

2.1. Ecosistemas e biodiversidade

O cambio climático dará lugar a un abanico de efectos directos e indirectos que se verán acentuados pola súa interacción con outros motores do cambio global (alteracións en uso do chan, contaminación, intercambio  biótico). A “ mediterraneización” do norte peninsular e a “aridización” do sur son algunhas das tendencias máis significativas. A biodiversidade española verase moi afectada e estará sometida a variacións nas súas condicións de tal magnitude, que moitas especies poden verse en risco de extinción, ao non poder desprazarse cara a zonas favorables para o seu desenvolvemento conforme o clima vaia cambiando. O perigo é tal que algúns traballos indican que en Europa poden verse afectados porcentaxes moi importantes (de ata a metade ou máis) das especies vexetais. Nalgúns grupos animais dos que hai información (réptiles, anfibios) o impacto pode ser mesmo maior (ata o 97% das especies poden verse afectadas). A conservación da biodiversidade será un reto, xa que o cambio climático move os cimentos das bases actuais da conservación.

 

Estudos realizados cun 10% da flora de Europa mostra que o hábitat potencial da maioría destas especies sofre un desprazamento cara ao Norte e en altitude. Na eventualidade de que as especies non se puidesen dispersar libremente, colonizando os novos hábitats potenciais, a maioría delas verían reducido o seu hábitat, e máis da metade poderían chegar a atoparse en situacións de vulnerabilidade, en perigo,  críticamente en perigo ou abocadas á extinción.

 

Os ecosistemas terrestres veranse sometidos a un cambio nas súas condicións como non sufriron en milenios, sendo moi probable que moitos deles se vexan sensiblemente alterados na súa composición, estrutura, función e, con iso, nalgúns dos servizos que prestan. As zonas e sistemas máis vulnerables serán as illas e os ecosistemas illados (os ecosistemas de alta montaña, as illas ) así como as zonas de transición entre ecosistemas.

 

A natureza de moitos dos ecosistemas acuáticos continentais verase tamén modificada. Así, algúns deles pasarán de ser permanentes a estacionais e outros desaparecerán, e en todos os casos reducirase o seu tamaño e alterarase a súa composición e funcionamento. Os ecosistemas máis afectados serán os ambientes  endorreicos, lagos, lagoas, ríos e arroios de alta montaña (1600-2500  m) e os ambientes dependentes das augas subterráneas. O ascenso do nivel do mar poñerá en perigo os humidais costeiros. No medio mariño, o aumento da temperatura da auga, así como os cambios na mestura destas debido, entre outros, aos cambios na circulación costeira farán que diminúa a  produtividade, e que haxa cambios nas redes  tróficas así como variacións na distribución das especies.

 

As posibilidades de adaptación dos ecosistemas son limitadas,así, por exemplo, nos ecosistemas  leñosos terrestres haberá que diminuír o seu perigo, reducindo as cargas de combustible, para evitar incendios catastróficos. Nos ecosistemas  herbáceos haberá que reducir a presión do gando. Nos ecosistemas acuáticos continentais habería que reducir as extraccións de auga, e limitar a contaminación das augas, e nos ecosistemas mariños habería que reducir a presión sobre os mesmos e aumentar as reservas.

 

Pódese    afirmar  que  o  cambio  climático  poderá  alterar  a  estrutura  e composición  das    comunidades  nativas  e  como consecuencia, o  funcionamento  dos ecosistemas, actuando como un réxime de perturbación que acrecentará o risco de invasións biolóxicas.  Se  por unha banda algunhas  especies  exóticas  e  invasoras  poderán sucumbir  baixo  os  efectos  do  cambio climático,  outras  poderán  volverse  capaces  de sobrevivir    e  colonizar zonas  onde  actualmente  non  poden sobrevivir  debido  ás limitacións  impostas  polo  clima.  Así mesmo, especies  exóticas   establecidas poderán  volverse  invasoras  se  o  cambio  climático  incrementa  a súa  capacidade competitiva  ou  a súa  taxa  de propagación  (supresión  do  tempo  de  latencia)  mentres que    outras  xa  invasoras  poderán  expandir  a súa   áreade  distribución.  Os  efectos  do  cambio  climático  afectarán  non  só  ao  éxito  das    invasións  trala introducción  dunha especie,  senón  tamén  a todas as  etapas  (vías de entrada,  vectores,  etc.)  que conforman o proceso de invasión así como á eficacia dos métodos de xestión.


Ver a seguinte infografía: 


https://www.adaptecca.es/microsites/biodiversidad/