ESCENARIOS CLIMÁTICOS
1. ESCENARIOS CLIMÁTICOS
Un “escenario climático” é unha descripción coherente e consistente de como o sistema climático da Terra pode manifestarse no futuro (IPCC, 2007). Son a base para a adopción de medidas adecuadas de adaptación e mitigación.
O coñecemento detallado das condicións climáticas actuais e a estimación das proxeccións climáticas son elementos imprescindibles para levar a cabo as avaliacións de impactos e vulnerabilidade nos distintos sectores sensibles ao cambio climático contemplados no PNACC (Plan Nacional Adaptación Ao Cambio Climático).
A Axencia Estatal de Meteoroloxía (AEMET) é a institución responsable da coordinación e o desenvolvemento deste compoñente do Plan Nacional de Adaptación. Para iso, traballa en estreita coordinación cos grupos de investigación españois máis activos neste campo e coa Oficina Española de Cambio Climático (OECC).
As proxeccións Escenarios- PNACC póñense a libre disposición a través de:
http://www.aemet.es/es/portal/serviciosclimaticos/cambio_climat
Ademais, a OECC, a Fundación Biodiversidade, AEMET e o CSIC, desenvolveron un Visor de escenarios de cambio climático que facilita a realización de consultas sobre o comportamento proxectado dun amplo conxunto de variables, baixo distintos escenarios de cambio climático.
http://escenarios.adaptecca.es/
O visor de escenarios do cambio climático está orientado a facilitar a consulta de proxeccións rexionalizadas de cambio climático para España, realizadas a partir das proxeccións globais do Quinto Informe de Avaliación (AR5) do IPCC (Grupo Intergobernamental de Expertos sobre Cambio Climático) no marco da iniciativa Escenarios- PNACC 2017. Esta iniciativa integra os resultados de distintos proxectos internacionais de rexionalización dinámica e estatística como Euro- CORDEX e VALUE, coas proxeccións nacionais desenvolvidas pola Axencia Estatal de Meteoroloxía ( AEMET)
No AR5 utilizouse un conxunto novo de catro escenarios que si consideran as políticas climáticas, as denominadas Senllas Representativas de Concentración ou Traxectorias de Concentración Representativas (RCP, das súas siglas en inglés). Estes RCP defínense como escenarios que abarcan series temporais de emisións e concentracións da gama completa dos GEI e aerosois e gases químicamente activos, así como o uso do chan e a cuberta terrestre. O termo “representativa” significa que cada traxectoria de concentración ofrece un dos moitos posibles escenarios que conducirían ás características específicas de forzamiento radiativo. O termo traxectoria fai fincape en que unicamente son de interese os niveis de concentración a longo prazo, pero tamén indica o camiño seguido ao longo do tempo para chegar ao resultado en cuestión.
Definíronse 4 novos escenarios de emisión, as denominadas Traxectorias de Concentración Representativas (RCP, polas súas siglas en inglés) que é unha traxectoria de concentración de gases de efecto invernadoiro (non emisións). Estas caracterízanse polo seu Forzamento Radiativo ( FR) total para ou ano 2100 que oscila entre 2,6 e 8,5 W/ m2.
As catro traxectorias RCP comprenden un escenario no que os esforzos en mitigación conducen a un nivel de forzamento moi baixo ( RCP2.6), 2 escenarios de estabilización ( RCP4.5 e RCP6.0) e un escenario cun nivel moi alto de emisións de GEI ( RCP8.5).
Unha das características máis evidentes do clima é o seu continuo estado cambiante a diferentes escalas espazo-temporais, que é o que se denomina variabilidade natural do clima, sobre a que intervén de maneira cada vez máis activa o home coa modificación da composición da atmosfera. De feito, o clima terrestre é o resultado da evolución dos diferentes sistemas naturais durante millóns de anos; neste sentido, a reconstrución histórica axuda a comprender os factores que interviñeron na súa configuración e a desenvolver ferramentas para prever posibles tendencias futuras.
A comprensión e caracterización do comportamento dos climas presentes e pasados nas diversas épocas históricas, coas súas características e fluctuaciones, así como a influencia que estas exercen sobre os ecosistemas e as actividades humanas, é esencial para o coñecemento do sistema climático e dos seus cambios. Por outra banda, non é suficiente describir o clima mediante os valores medios dos elementos climáticos, requírese tamén coñecer a oscilación entre os valores extremos, causantes dos eventos climáticos máis catastróficos, o que implica determinar a variabilidade natural do clima, é dicir, descubrir entre que valores se móven as variables climáticas en cada período histórico.
Coa paleoclimatoloxía trátase de estudar cales foron os climas pasados e a súa evolución a través dos tempos, facendo uso das pegadas da súa influencia nos ecosistemas, tanto as que quedaron marcadas directamente nos propios ecosistemas como as que foron reflectidas polo home en todo tipo de documentos escritos. En España realizáronse, e séguense realizando, valiosos estudos paleoclimatólogicos de chans, fósiles, aneis das árbores, pole, etc.
Na actualidade, os responsables de planificar e establecer estratexias e políticas para a loita contra os efectos e as causas do cambio climático necesitan dispoñer de ferramentas de avaliación e información o máis precisas posibles sobre estes aspectos.
No IE5 (Quinto Informe Evaluación) do IPCC (Grupo Intergobernamental de Expertos sobre o Cambio Climático ) recoñécese que o quecemento do sistema climático global é debido no sua maior parte a causas antropoxénicas e ademas conclúe que os datos dispoñibles disipan calquera dúbida acerca de que o clima está a cambiar. As observacións mostran un aumento de temperatura no aire e no océano, do ritmo de desxeo dos glaciares e capas de xeo e unha elevación do nivel do mar. Durante os últimos 100 anos, a superficie da Terra quentouse nunha media de 0,74 º C, e o ritmo de quecemento acelerouse desde a década de 1970. De feito, os 15 anos máis cálidos rexistrados a escala global tiveron lugar durante os pasados 30 anos
Europa quentouse en media aproximadamente 1 º C no último século, a un ritmo maior que a media global, e España quentouse en media máis que a media europea (entre 1.2 º C e 1.5 º C). Así, durante o século XX, e particularmente no seu último terzo, as temperaturas en España aumentaron de forma xeral, sendo este efecto especialmente acusado na primavera e verán. Desde 1850 ata 2003, as medias anuais das temperaturas máximas e mínimas diarias aumentaron, respectivamente, a un ritmo de 0,12º C/década e 0,10º C/década. A escala continental, rexional, e de concas oceánicas, observáronse ademais numerosas alteracións no clima a longo prazo, incluíndo cambios xeneralizados nas cantidades de precipitación, na salinidade dos océanos, nos patróns de vento, e en aspectos de extremos atmosféricos, como a frecuencia de secas, choivas torrenciais e ondas de calor, ou a intensidade dos ciclóns tropicais.
